Значэнне сюжэтна-ролевай гульні ў выхаванні дзяцей дашкольнага ўзросту.
«Гульня мае ў жыцці дзіцяці такое ж значэнне, як у дарослага - дзейнасць, праца, служба. Які дзіця ў гульні, такі шмат у чым ён будзе ў працы, калі вырасце. Таму выхаванне будучага дзеяча адбываецца, перш за ўсё, у гульні »
А. С. Макаранка
Дзеці самі могуць прыдумаць творчую гульню. Тэмы гэтых гульняў самыя розныя. Дзеці перадаюць у сваёй гульні прадаўцоў, маму і тату, паліцэйскіх, лекараў, і г.д.. У гэтых гульнях часцей за ўсё дзеці паказваюць адносіны паміж людзьмі - клопат маці, ласкавае абыходжанне бабулі і іншых членаў сям'і, паводзіны дзяцей. Вось дзяўчынкі гуляюць у «дочкі-маці». Адна звяртаецца са сваёй «дачкой» ласкава, уважліва, спакойна. Іншая «мама» звяртаецца да "дачкі" вельмі строга: лае за непаслухмянасць, часта карае. Зразумела, што паводзіны гэтых дзяўчынак ў гульні - гэта люстэрка паміж бацькамі і дзецьмі ў іх сем'ях. Часта па гульнях дзяцей можна сказаць пра адносіны не толькі дзяцей і бацькоў, але і іншых членаў сям'і: бабулі, дзядулі і г.д.. Велізарнае месца ў творчых гульнях займае перадача працы дарослых: дзеці гуляюць у кухара, Изображениецырульніка, медсястру, з вялікім гонарам гуляюць у адважных воінаў.
Аднак бацькам важна памятаць, што без знаёмства з навакольным светам, без чытання кніг, апавяданняў, казак, вершаў - іх гульні будуць не насычанымі. Бедныя па зместу гульні - не будуць развіваць дзіця ні фізічна, ні маральна, ні разумова. У гульнях дзеці раскрываюць свой характар, свае адносіны да навакольнага свету.
З 5 гадоў у дзяцей у сувязі з ростам і пашырэннем далягляду сюжэт сюжэтна - ролевых гульняў папаўняецца вельмі імкліва. Яны прыдумляюць больш складаныя сюжэты. Дзеці пяці гадоў ўмеюць зрабіць патрэбную пабудову, знаходзяць рознае прымяненне цацкам. Іх маўленне ўжо развіта, яны могуць адлюстроўваць розныя сцэнкі, кажучы за дзеючых асоб. Яны лёгка ператвараюцца ў тату і маму, у пасажыра і ў машыніста. Дзіця выкарыстоўвае цацкі і розныя прадметы, якія спрыяюць стварэнню вобразаў. Сюжэтныя цацкі (лялька, посуд, аўтамабіль і інш.) падштурхоўваюць дзіця на пэўныя гульні. Напрыклад: на коніку можна ездзіць верхам, вазіць грузы і г.д... У посудзе - рыхтаваць ежу або частаваць з яе гарбатай ляльку і г.д… Кубікі і цаглінкі можна выкарыстоўваць, як прадметы намеснікі: хлеб, пірожнае ці стол, крэсла. Дарослыя павінны ўважліва ставіцца да гульнявога задуму дзіцяці. У творчых гульнях дзеці не толькі адлюстроўваюць назапашаны вопыт, але і паглыбляюць свае ўяўленні аб адлюстроўваемых падзеях, аб жыцці. Дзіця спазнае свет у працэсе дзейнасці. У канкрэтных дзеяннях, звязаных з выкананнем ролі, дзіця звяртае ўвагу на шматлікія бакі жыцця, якія ён без гульні і не заўважыў бы.
Пры дапамозе бацькоў і выхавальнікаў інтарэсы дзяцей становяцца ўсё больш устойлівымі і мэтанакіраванымі, іх гульні працягваюцца нашмат даўжэй, узбагачаючыся сюжэтамі і даючы прастор для развіцця ўяўлення. І чым змястоўней і цікавей гульня, чым больш устойлівыя правілы ў гульні, тым больш дзеці размаўляюць адзін з адным, лепш разумеюць адзін аднаго, умеюць хутчэй знайсці агульныя інтарэсы і запыты. Гаворка іх ўдасканальваецца, становіцца ярчэй. У іх зносінах фарміруюцца думкі аб тых баках жыцця, якія яны перадаюць у гульні.
Пачуццё калектыўнай адказнасці, дружбы і таварыства дзіця адчувае ў гульні. Ён вучыцца ўзгадняць свае дзеянні з дзеяннямі іншых дзяцей.
Парады бацькам:
1. Гуляйце з дзецьмі часцей! (Для гульні важная практыка.)
2. Падтрымлівайце праяву любых пачуццяў.
3. Прывучайце дзяцей захоўваць добрыя адносіны з аднагодкамі.
4. Гульня з дзіцем навучыць Вас:
• гаварыць са сваім дзіцём на яго мове;
• ажыўляць у сабе дзіцячыя рысы: непасрэднасць, шчырасць, пераадольваць пачуццё перавагі над дзіцём;
• любіць сваіх дзяцей, такімі, якія яны ёсць!
